داروخانه های مشهد
امروزه داروخانه های مشهد یکی از مهمترین مراکز مورد نیاز مردم عزیز مشهدی است ، چرا که به هر شکل افراد در شیوه های مختلف نیازمند خدمات
این مراکز مهم گروه پزشکی در مشهد میباشند و تصویر شهری مانند مشهد بدون ارائه خدمات داروئی و داروخانه ها اصلا امکان پذیر نیست .
بنابراین علاوه بر لیست این مجموعه که در جدول فوق قابل مشاهده است ، هر کدام از آنها با داشتن یک صفحه اختصاصی نسبت به ارائه
خدمات و مشخصات ارتباطی آدرس و تلفن اقدام نموده تا راهی برای دریافت خدمات بهتر و سریعتر برای همشهریان گرامی مشهدی تلقی گردد.
شکی نیست که تاریخ ایران با وجود علما و دانشمندان بیشمار مانند بوعلی سینا در شناخت گیاهان داروئی و استفاده از آنها به عنوان دارو در جهان
سرآمد و پیشرو بوده است.
مراکز خاصی که آنها را عطاری مینامیدند و هنوز هم به همان اسم شناخته میشوند،و بیشتر مردم در گذشته برای دریافت دارو به آنها مراجعه میکردند
،سابقه چند صد ساله در ایران دارند.برخی از عطار ها در منزل و برخی دیگر در محل کشب خود به ارائه خدمات عطاری به مردم اقدام مینمودند.
اما شکل جدید داروخانه ها در ایران از زمان دوره قاجای با ورود اطلاعات از فرنگ و همچنین اعزام افرادی برای انتقال دانش و ابزار و همچنین فعال شدن
دارالفنون در ایران شکل گرفت.بدیهی است سرعت رشد و تغییر این مراکز با توجه به افزایش دانش رشته های پزشکی زیاد بوده و در این مسیر بخشی
از مردم کم کم به سمت این داروخانه های مدرن جدید اقبال نشان دادند.و بجای مراجعه به عطاری ها مانند گذشته ، از خدمات اینگونه داروخانه ها
بهره میردند.
شکل گیری دواخانه ها در مشهد نیز از این امر مستثنی نبوده و هرچند بسیاری از مردم مشهدی در قدیم مرکزی بنام شربت خانه آستان قدس رضوی
را به عنوان مرکز ارائه افشره های گیاهی به صورت متمرکز جزء اولین ها میدانند،برخی از داروخانه ها (که سابق بر این دواخانه به آنها اطلاق
میگرید)در جوار مریض خانه ها (بیمارستان ها)تشکیل میگردید.
با مراجعه به تاریخ ،روزنامه ادب در تاریخ اول خرداد ۱۲۸۱ خورشیدی خبر افتتاح یک داروخانه به شکل جدید در مشهد را متصل به قراولخانه اعلام میکند
که توسط فردی مشهور و بنام بنام ضیاء الاطباء راه اندازی شده که در آن تمامی داروهای گیاهی و داروهای فرنگی (شیمیایی) مهیا شده و به مردم
ارائه میگردد.انواع داروها از جامد و مایع در پاکت و جعبه با شیشه مخصوص با مهر این داروخانه جدید فروخته میگردید.
پس از آن داروخانه انگلیسی در مشهد تاسیس میشود و سپس موسس دارالشفاء حجازی ، مرحوم سیدموسی حجازی که به وی طبیب اعظم اتلاق
میکردند دواخانه و دارالشفاء را بازسازی و گسترش داد.
همچنین در سال ۱۲۸۹خورشیدی ،انجمن بلدی ارض اقدس با تشکیل جلسات وجود داروخانه های بیشتر و مدرن را جزئی از مطالبه مردم در آن سالها
در مشهد اعلام نمود.
متاسفانه وفور بیماری های مختلف و برخی بیماری های همه گیر در سالهای پایانی قرن سیزده باعث شد که نیاز به خدمات داروخانه ها در مشهد
بیشتر احساس شده و در سال ۱۲۹۲ خورشیدی ،کمسیون حفظ الصحه پیشنهاد میدهد ،شش باب از دواخانه های رسمی و مجاز در هفته یک شب
تا صبح باز باشند و به نوبت کشیک بدهند و از این جا عملا داروخانه های شبانه روزی در شهر مشهد پایه گذاری شدند.
گزارشگری در این ایام مینویسد ،اطباء و دواخانه ها در مشهد هم مثل دوایر دولتی معارفی محدود به دوثلث شهر مشهد است و تقریبا یک ثلث شهر
که نوغان و پایین خیابان را شامل میشود از وجود دواخانه و اطبای مجاز محروم هستند.
همان کمسیون حفظ الصحه در سال ۱۲۹۸ خورشیدی قانونی وضع میکند و به اطبا اعلام میکند که نسخه های داروها باید تاریخ داشته باشند و
همچنین به داروخانه ها اعلام مینماید نسخه های بدون تاریخ را پذیرش نکنند.
به منظور گشترس داروخانه ها ،وزارت معارف و اوقاف از سال ۱۳۰۷ خورشیدی هر ساله طبق برنامه های تعیین شده و ضوابط خاص که یکی از آنها
وجود حداقل ۵ سال تجربه کاری در امور داروئی و داروخانه ها بوده است،نسبت به اعطای مجوز داروخانه ها اقدام مینموده است و پس از مدتی این
مجوزها به صورت متمرکز و از پایتخت صادر میگردیده است.
در کتاب مکتب شاپور عنوان شده مشهد در ابندای قرن چهارده ،۲۴ داروخانه مدرن داشته است که بیشتر آنها در خیابان های ارگ،پهلوی و نادی قرار
داشته اند.دکترعلی شریعتی در کتاب راهنمای خراسان مینویسد داروخانه ها در دهه چهل خورشیدی به ۱۸ عدد رسیده و برخی از داروخانه های
قدیمی فعال نیستند.
برخی از قدیمی ها در مشهدنام تعدادی از داروخانه ها را مانند صحت،نور،شمس،افشار بارها در گفتگوهایشان یادآوری میکنند.
بدیهی است با رشد جمعیت و توسعه شهر مشهد ،داروخانه ها نیز رشد و گسترش پیدا نمود.داروخانه های فعلی علاوه بر داروهای مختلف پزشکی که
برای طبابت استفاده میشوند ،نسبت به ارائه برخی دیگر از اقلام نیز اقدام مینمایند مانند لوازم بهداشتی و آرایشی و تجهیزات طبی و پزشکی.
خوشبختانه علی رغم گشته که داروخانه ها به صورت متمرکز در مرکز شهر مشهد قرار داشتند،در حال حاضر در بیشتر نقاط شهر مشهد و شهرک های
اطراف داروخانه ها جهت رفع نیاز مردم گسترش پیدا کرده اند تا به علت دریافت یک دارو توسط مردم نیاز به طی مسافت های طولانی نباشد.
البته برخی از داروخانه های دولتی مشهور خدمات خاص تری ارائه مینمایند و برخی از داروهای سهمیه ای و کمیاب را با قوانین مشخص شده در
اختیاز بیماران خاص قرار میدهند از جمله این داروخانه ها میتوان به داروخانه امام (دور میدان بیمارستان امام رضا (ع)) و هلال احمر در بلوار سجاد
اشاره نمود.
این مجموعه دارای یک انجمن بنام انجمن داروسازان مشهد میباشند که معمولا تصمیم ها و سیاست های اتخاذ شده یکسانی را توسط این
انجمن برای داروخانه ها در نظر میگیرند.
برخی از محله ها و خیابان های مشهد به علت تمرکز وجود مراکز درمانی و پزشکان مشهد ،دارای داروخانه های بیشتری نسبت به سایر مناطق
میباشند.محله احمدآباد و خیابان احمدآباد و خیابان های منتهی به این خیابان قدیمی و معروف یکی از این نقاط است که تمرکز زیادی از داروخانه های
در این منطقه دیده میشود.برخی از داروخانه های در احمدآباد مشهد در جدول بالا به منظور آشنایی مطالعه کنندگان گرامی وجود دارند .همچنین تعداد
زیادی از مجموعه به منظور سرویس بهتر به مراجعین به صورت شبانه روزی خدمات ارائه میدهند و همچنین تعداد زیادی از این لیست
داروخانه های شبانه روزی مشهد در لیست بالا و جدول وجود دارند.امکان رویت اطلاعات کامل آنها و آدرس دقیق و تلفن تماس و خدمات آنها با مراجعه
به صفحه اختصاصی هر داروخانه امکان پذیر میشود.
منطقه قاسم آباد و الهیه مشهد نیز خوشبختانه از وجود داروخانه ها متعدد بهره مند هستند که در این مابین تعدادی از داروخانه های این دومنطقه به
صورت شبانه روزی فعالیت میکنند.
معمولا اکثر داروخانه ها با مجموعه تامین اجتماعی،خدمات درمانی و نیروهای مسلح قرارداد دارند و نسخ آنها را به راحتی پوشش میدهند.برخی از
مجموعه های دیگر و مراکز دولتی و غیر دولتی مانند بانک ها و شرکت ها تهنا با تعدادی از داروخانه ها قرارداد دارند که خوشبختانه در لیست ارائه
خدمات داروخانه ها در جدول فوق هر کدام که قرارداد دارند ،اعلام شده است.
لازم به ذکر است داروخانه های بلوار سجاد مشهد،داروخانه های بلوار فردوسی مشهد،داروخانه های بلوار امامت مشهد،داروخانه های بلوار وکیل آباد
مشهد،داروخانه های بلوار پیروزی مشهد،داروخانه های بلوار امام رضا و اطراف حرم مطهر امام رضا و داروخانه های بلوار هاشمیه مشهد،داروخانه های
آب و برق مشهد،داروخانه های سیدی مشهد و داروخانه های منطقه طلاب مشهد،داروخانه های بلوار معلم مشهد و داروخانه های بلوار طبرسی
مشهد و تعداد دیگری از این مجموعه در جدول لیست بالا با توضیحات مشروح وجود دارند که امکان استفاده از امکانات آنها با توجه به خدمات
مختلف برای همشهریان مشهدی فراهم شده است.